– Pårørande kjenner seg ofte åleine

Engelstad er fagansvarleg og rettleiar hjå Mental Helse, og tek vakter ved alle dei publikumsretta tenestene til organisasjonen. Det finst fem slike kontaktpunkt.

Mental Helse driv ein døgnopen hjelpetelefon, ein døgnopen chat, organisasjonen har i tillegg ei hjelpelinje for foreldre kalla foreldresupport, ein hjelpetelefon retta mot arbeidsliv og ei linje mynta på studentar.

Pårørande føler seg gløymde

– Ein treng ikkje stå i ei akutt krise for å ta kontakt, for mange kjennest det fint å ha nokon å fortelja om kvardagen til, ei god røyst i øyret før leggetid, etter å ha vore åleine heile dagen. Alle har ikkje så mange menneske rundt seg å dela tankar og kvardagar med, fortel ho.

Fleire pårørande ho har snakka med står også i ei slags einsemd, i sjølve rolla.

– Dei kjenner seg åleine fordi dei ikkje blir sett. Dei er slitne og ein del opplever at dei er gløymde av hjelpeapparatet. Vår jobb er å lytta og anerkjenne det innringaren står i, anten det er ein som sjølv har helseplager eller det er ein pårørande, forklarer Ida Engelstad.

Alle som tek kontakt med Mental Helse gjer det anonymt.

– Vårt mål er at den som ringer inn skal kjenna livet litt lettare etter ein samtale. Me har ofte enorm pågang, og kan difor ikkje snakka veldig lenge med kvar enkelt. Mi erfaring er at ein god samtale ikkje alltid treng å vera lang for å ha god effekt, det meste handlar om kva den som kontaktar oss treng.

Dei kjenner seg åleine fordi dei ikkje blir sett. Dei er slitne og ein del opplever at dei er gløymde av hjelpeapparatet.

Kvar blir hjelpa av?

Mental Helse skal vera eit lyttande øyre som anerkjenner og prøver å gi deg nytt mot til å stå i det. 

– Korleis kan det skje?

– Me må først finna ut kva den enkelte pårørande treng mest, deretter må me så inn bodskapen om at den pårørande er like viktig som den sjuke. Difor er det viktig for pårørande å av og til bare gjere noko for seg sjølv. Me kan minna deg om å prioritera deg sjølv, dra på den jenteturen, gå ein tur, velge ulike fritidsaktiviteter, skru av telefonen eller reisa på ein konsert. Alle er ulike på det dei treng. Men ein må minna den pårørande om at han eller ho er viktig, og gi dei verktøy til å ta vare på seg sjølv. Men det kan vera vanskeleg når hjelpetilbod manglar, eller ikkje virkar. Vi hjelper dei også med å finna fram til andre organisasjonar som kan tilby noko som kan vera til hjelp for pårørande, fortel ho.

Når du ikkje er pårørande lenger

Kven er han eller ho då? Når kommunen sin pårørandekoordinator har tatt over, eller den sjuke er død?

Ho veit at det å vera pårørande til menneske med psykiske utfordringar ofte kan vera ekstremt tøft. Å leva tett på eit menneske som trugar med å ta livet sitt, krev svært mykje.

Mange tek kontakt

Både eldre og yngre tek no tastaturet i bruk for å få hjelp, på same måte har ein merka at unge også i større grad ringer for å få hjelp, kanskje fordi dei treng å høyra eit menneske snakka i andre enden, påpeiker ho.